داروی گیاهی عفونت گوارشی تفاوت چندانی با داروی گیاهی «میکروب روده» یا داروی گیاهی «معده میکروبی» ندارد. زیرا عامل عفونت گوارشی در معده و روده یکسان است و علائم مشابهی نیز دارد. بهترین دارو برای عفونت روده و معده مصرف آب کافی، استراحت و کنترل علائم بیماری برای گذران دوره بیماری است. مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت معده و روده در عفونتهای رایج به هیچ عنوان توصیه نمیشود. درمان خانگی عفونت معده و روده و یا یک داروی گیاهی ضد عفونت معده و روده مانند محصولات زیر به خوبی میتوانند علائم بیماری را کنترل کنند:
عفونت گوارشی چیست؟
منظور از عفونت گوارشی هرگونه اختلال در عملکرد دستگاه گوارش است که به خاطر عوامل بیماریزا ایجاد میشود. عوامل متعددی سبب عفونت معده و روده میشوند که مهمترین آنها عبارتند از:
ویروسها
بخش عمده انواع داروی شیمیایی و داروی گیاهی عفونت گوارشی برای درمان عفونت ویروسی تولید میشوند. نوروویروس و روتاویروس دو نمونه بسیار شایع از ویروسهایی هستند که سبب عفونت گوارشی انسان میشوند. علیرغم شناسایی کامل این بیماری و علائم آن هنوز داروی مشخصی برای درمان آن تولید نشده است. به دلیل خطرات جدی این بیماری برای نوزادان سالها تحقیقات بر روی تولید واکسن روتاویروس انجام شد. اخیراً این تحقیقات به نتیجه رسیده و در برخی کشورها واکسن روتاویروس برای نوزادان تزریق میشود.
باکتریها
داروی گیاهی عفونت گوارشی برای انواع عفونت ناشی از ورود باکتری بیماریزا به بدن نیز کارایی دارد. یکی از انواع باکتری شایع، هلیکوباکتر پیلوری یا همان میکروب معده است. این بیماری در طب جدید درمان سخت و طولانی دارد اما نتایج مصرف داروی گیاهی معده میکروبی نیز رضایتبخش بوده است. دو باکتری سالمونلا و شیگلا از دیگر باکتریهای بیماریزای شایع در میان انسانها هستند. عفونت ناشی از ویروس یا باکتری علائم مشابهی دارد و تشخیص آن بسیار دشوار است. نکته اینجاست که تنها در درمان عفونت باکتریایی میتوان از آنتی بیوتیک استفاده کرد. البته حتی در این مورد نیز گرچه دوره بیماری با مصرف آنتی بیوتیک کوتاه میشود اما آنتی بیوتیک باکتریهای مفید دستگاه گوارش را نیز از بین میبرد. این مسئله خود میتواند زمینهساز بروز بیماری یا عفونت جدید در بدن انسان باشد.
انگلها
از دیگر موارد مصرف داروی گیاهی عفونت گوارشی در هنگام ابتلا به عفونت ناشی از انگلها است. انگلها میتوانند عامل ایجاد عفونت گوارشی مزمن در بدن انسان باشند. درمان عفونت انگلی معمولاً از درمان عفونت ویروسی و باکتری دشوارتر است. عفونت انگلی به جز از خوراکی آلوده از نیش حشرات آلوده و از طریق رابطه جنسی محافظت نشده نیز منتقل میشود. درمان عفونت انگلی در طب اسلامی و سنتی با پاکسازی بدن انجام میشود. در طب جدید نیز پس از انجام آزمایشهای تشخیصی دقیق، درمان دارویی شروع میشود که زمانبر است و احتمال بازگشت بیماری نیز وجود دارد.
داروی گیاهی عفونت گوارشی چیست؟
داروی گیاهی عفونت گوارشی بر حسب شرایط بیمار و نیاز او از میان محصولات زیر تجویز میشود.
داروی گیاهی ضد عفونت معده و روده
داروی گیاهی عفونت گوارشی اساساً بهترین دارو برای عفونت روده و معده محسوب میشود. زیرا عفونت روده و معده عوارض مشابهی دارند و تشخیص علت بیماری و تمایز آنها بسیار دشوار است. با توجه به اینکه عفونتهای ویروسی و باکتریایی شایع، دوره کوتاه مدت و درمان مشابهی دارند مصرف داروی گیاهی میکروب روده یا داروی گیاهی معده میکروبی در هر صورت یک اقدام منطقی است. زیرا اولاً این داروها ترکیبات مشابهی دارند و ثانیاً اگر در درمان کامل بیماری موفق نباشند عارضهای نیز برای بیمار به دنبال ندارند. بنابراین دارویی که تحت عنوان ضد عفونت گوارشی معرفی میشود برای انواع عفونت قابل استفاده است. برای تکمیل دوره درمان و پس از انجام آزمایشهای تشخیصی در صورت لزوم داروهای تخصصی نیز تجویز میشود.
داروی گیاهی ضد اسهال
یکی از مهمترین کاربردهای داروی گیاهی عفونت گوارشی کنترل اسهال است. در میان علائم عفونت گوارشی بیرون روی یا اسهال بیش از سایر علائم آزاردهنده است. به خصوص اگر اسهال آبکی با حجم زیاد باشد اقدام فوری نیاز دارد. در وهله اول پیشگیری از کم آبی بدن با مصرف ORS تجویز میشود. در صورت بروز کم آبی و احتمال خطر، تزریق سرم جایگزین میشود. اما بنا به شرایط بیمار گاه مصرف دارو برای توقف اسهال ضرورت دارد. البته در عفونتهای ویروسی که معمولاً بیشتر از سه روز طول نمیکشند اگر از ابتدا آب کافی مصرف شود بدون مصرف دارو نیز دوره بیماری طی میشود. اما در مواردی که اسهال شدید و طولانی یا اسهال خونی رخ دهد مصرف دارو ضروری است.
داروی گیاهی پاکسازی معده و روده
مهمترین کاربرد داروی گیاهی عفونت گوارشی پاکسازی دستگاه گوارشی است. مواد طبیعی مختلفی اعم از سیر، پیاز، زنجبیل، دارچین، عسل، خاکشیر و بارهنگ برای پاکسازی معده و روده به خوبی عمل میکنند. هریک از این گیاهان دارویی در دورههای مشخصی برای حذف سموم و مواد زائد عملکرد مطلوبی دارند. مصرف داروی گیاهی پاکسازی معده و روده در کنار تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی خاص نه تنها در درمان بیماری بلکه در بهبود سلامت عمومی انسان مؤثر است. نکته مهم این است که هر گونه پاکسازی تنها باید زیر نظر متخصص و با توجه به شرایط اختصاصی هر فرد صورت گیرد. اجرای خودسرانه رژیمهای غذایی با هدف پاکسازی میتواند به سلامت انسان آسیب برساند.
داروی گیاهی تقویت معده و روده
بخشی از فواید داروی گیاهی عفونت گوارشی به تقویت معده و روده ارتباط دارد. همانطور که گفتیم عفونت گوارشی غالباً یک بیماری با دوره کوتاه بوده و در صورت قوی بودن سیستم ایمنی بدن نیاز به درمان خاصی ندارد. در واقع یک سیستم گوارشی قوی به خوبی میتواند در برابر عامل بیماریزا از خود محافظت نماید. اما یک سیستم گوارش ضعیف و آسیب دیده که در حالت عادی نیز از انجام وظایف خود ناتوان است در مواجهه با شرایط بحرانی کاملاً از کار میافتد. به همین خاطر است که افرادی که دارای مشکلات گوارشی مزمن هستند هنگام بروز عفونت گوارشی به عوارض شدیدتر و طولانیتر گرفتار میشوند. لذا بخشی از داروهای گیاهی معده و روده به بهبود عملکرد سیستم گوارش انسان اختصاص دارند. بهبود فرایند هضم، تنظیم اسید معده و آنزیمهای گوارشی، تأمین باکتریهای مفید معده و روده، تسکین التهاب و علائمی مانند تهوع یا نفخ و ایجاد لایه محافظ در معده و روده از جمله خواص گیاهان دارویی مفید برای معده است.
داروی گیاهی عفونت گوارشی برای چه افرادی مناسب است؟
داروی گیاهی عفونت گوارشی به تناسب محتویات آن برای افراد مختلف قابل توصیه است. به طور کلی خواص گیاهان دارویی بر مضرات احتمالی آنها غالب است. اغلب گیاهان دارویی برای اغلب افراد منع مصرف ندارند. موارد معدودی مانند زنجبیل یا رازیانه وجود دارد که مصرف آنها باید با احتیاط صورت گیرد. این موارد احتیاط نیز معمولاً در صورت مصرف به مقدار زیادی یا در زمان طولانی صدق میکند. ضمن اینکه داروهای گیاهی گرچه با استفاده از گیاهان دارویی تولید میشوند اما فرایند تخصصی تحقیق و تولید دارو در مورد آنها نیز اجرا میشود. بنابراین دوز مصرف برای افراد مختلف و موارد احتیاط در مصرف که در دستورالعمل مصرف دارو ذکر میشود مبنای علمی داشته و کاملاً قابل اعتماد است. با این وجود بهتر است انتخاب این داروها با مشاوره با طبیب مجرب یا فرد مسلط به خواص گیاهان دارویی صورت گیرد. زیرا شرایط اختصاصی بیمار از لحاظ سایر مشکلات جسمی و داروهای مصرفی نیز باید در نظر گرفته شود.
داروی گیاهی عفونت گوارشی جایگزین آنتی بیوتیک برای عفونت معده و روده است؟
داروی گیاهی عفونت گوارشی گرچه دارای خواص ضد میکروبی است اما نمیتواند جایگزین آنتی بیوتیک باشد. زیرا همانطور که گفتیم آنتی بیوتیک برای عفونت معده و روده به ندرت و در موارد خاص و حاد عفونت باکتریایی تجویز میشود. در چنین مواردی کنترل سریع و کامل عامل عفونت علیرغم آگاهی از عوارض مصرف آنتی بیوتیک تشخیص داده میشود. در چنین مواردی بهتر است به توصیه پزشک متخصص عمل شود. زیرا اثرات درمانی گیاهان دارویی در درمان بیماریهای مختلف در طول زمان و به آرامی صورت میگیرد. بنابراین نمیتوان در شرایط بحرانی انتظار درمان سریع و کامل از داروهای گیاهی داشت. ضمن اینکه فرایند اثرگذاری انواع آنتی بیوتیک را میتوان نوعی تخریب کامل و غیر قابل کنترل توصیف کرد. به عنوان مثال آنتی بیوتیک برای از بین بردن باکتری عامل عفونت معده و روده تمام باکتریهای مفید دستگاه گوارش را نیز از بین میبرد. گیاهان دارویی هرگز چنین عملکردی ندارند.
داروی گیاهی عفونت گوارشی یک درمان خانگی عفونت معده و روده است؟
داروی گیاهی عفونت گوارشی را نمیتوان یک درمان خانگی عفونت معده و روده دانست. در ظاهر امر در هر دو مورد از گیاهان دارویی مفید برای معده و روده استفاده میشود. اما سنجش دقیق مقدار گیاهان دارویی، نحوه آماده سازی، نحوه مصرف و نحوه نگهداری دارو در درمانهای خانگی نادیده گرفته میشود. بنابراین اثرگذاری درمان خانگی تضمین شده نیست. در حالی که داروی گیاهی توسط یک داروشناس متخصص طب اسلامی و سنتی تولید شده است. میزان مواد اولیه، فرایند آمادهسازی و تولید و شرایط نگهداری دارو کاملاً اصولی بوده و در نهایت بهترین دوز و دستورالعمل مصرف برای افراد مختلف تعیین میشود. بدیهی است احتمال اثرگذاری این محصول بیشتر است. ضمن اینکه داروی گیاهی یک محصول آماده مصرف است که بیمار برای استفاده از آن زحمتی نمیکشد پس احتمال پایبندی بیمار به مصرف دارو و تکمیل دوره درمان بیشتر است. اما در درمان خانگی به هر حال صرف زمان و زحمت لازم است.
سخن پایانی
داروی گیاهی عفونت گوارشی یک داروی پرمصرف برای عموم افراد به شمار میرود. عوامل متعددی از قبیل ویروسها، باکتریها و انگلها میتوانند باعث ایجاد عفونت در معده و روده انسان شوند. تمام این عفونتها با علائم مشابهی از قبیل اسهال، استفراغ، تهوع و کم اشتهایی بروز پیدا میکنند. تشخیص علت ایجاد عفونت بسیار دشوار است. نکته مهم این است که اغلب عفونتهای گوارشی شایع با طی دوره بیماری و بدون نیاز به مصرف دارو درمان میشوند. مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت معده و روده تنها در عفونت باکتریایی حاد که مثلاً با اسهال بسیار شدید، اسهال خونی یا تب بالا همراه باشد توصیه میشود. در غیر اینصورت پیشگیری از کم آبی بدن با مصرف ORS، استراحت و رعایت پرهیز غذایی بهترین راه درمان عفونت گوارشی است. در این میان داروهای گیاهی با خواص ضد میکروب، ضد اسهال، پاک کننده و تقویت کننده خود میتواند در روند درمان مفید باشند.